Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Przemyślu

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 18 września 2013 r.

Decyzją z dnia 12 lipca 2013 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy K. S. przyznania emerytury.

W podstawie prawnej powołano art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W uzasadnieniu wskazano, że Zakład odmówił przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy
w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 5 miesięcy i 27 dni; składkowe – 24 lat, 2 miesiące
i 9 dni i uzupełniające – 1 rok, 3 miesiące i 28 dni; łącznie – 25 lat.

Nie uznano żadnego okresu zatrudnienia jako pracy w szczególnych warunkach, bo wnioskodawca nie przedstawił świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył wnioskodawca K. S. podnosząc, że pracował w szczególnych warunkach przez ok. 20 lat.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu organ rentowy zaznaczył, że wnioskodawca nie przedstawił świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach dotyczącego tego okresu zatrudnienia, a faktu wykonywania pracy
w szczególnych warunkach w ww. okresie nie potwierdza również zalegające w aktach organu świadectwo pracy z Przedsiębiorstwa (...)w P. z dnia 8 stycznia 1992 r., z którego wynika, że wnioskodawca w czasie zatrudnienia pracował na stanowisku elektromontera. Brak jest informacji o wykonywaniu pracy
w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd Okręgowy w Przemyślu – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca K. S., urodzony (...), w dniu 18 czerwca 2013 r. złożył wniosek o emeryturę, zaznaczając w nim,
iż nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

W aktach organu rentowego zalega: świadectwo pracy z dnia 8 stycznia 1992 r. wydane przez Przedsiębiorstwo (...) w P., z którego wynikało, że wnioskodawca był zatrudniony w tym zakładzie pracy od 22 listopada 1971 r. do 8 stycznia 1992 r. na stanowisku elektromontera; świadectwo pracy
z dnia 5 marca 1990 r. wydane przez Przedsiębiorstwo (...) w K., z którego wynikało, że w okresie od 26 października 1987 r. do 31 grudnia 1989 r. pracował na budowie w NRD; kserokopia książeczki wojskowej stwierdzająca, że wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową w okresie od 25 kwietnia 1972 r. do 12 kwietnia 1974 r.

Na podstawie całości zgromadzonej w aktach rentowych dokumentacji, decyzją z dnia 12 lipca 2013 r. ZUS odmówił wnioskodawcy przyznania emerytury.

Dowód – akta organu rentowego:

- wniosek emerytalny z dnia 18.06.2013 r.,

- świadectwo pracy z dnia 8.01.1992 r. wydane przez (...) w P.,

- świadectwo pracy z dnia 5.03.1990 r. wystawione przez (...) w K.,

- kserokopia książeczki wojskowej,

- zaskarżona decyzja ZUS z dnia 12.07.2013 r.

Sąd ustalił, że wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w P. od dnia 22 listopada 1971 r. na stanowisku elektromontera. Wnioskodawca zajmował się budową linii energetycznych kablowych i napowietrznych, wyposażaniem stacji transformatorowych, wykonywaniem zasilania obiektów. Pracował na różnych budowach, głównie budowy były wykonywane dla rolnictwa. Na tym stanowisku pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w P. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową w okresie od 25 kwietnia 1972 r. do 12 kwietnia 1974 r.

Ponadto ustalono, że w okresie od 26 października 1987 r. do 31 grudnia 1989 r. pracował na budowie eksportowej w NRD na stanowisku montera, zatrudniony był przez Przedsiębiorstwo(...) w K..

Dowód:

- dokumentacja zgromadzona w aktach osobowych z (...) w P.,

- zeznania świadka J. M.,

- zeznania świadka F. B.,

- przesłuchanie wnioskodawcy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów
z dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych, których domniemanie prawdziwości wynika z art. 244 i nast. k.p.c., a ponadto ich wiarygodność nie została obalona przez żadną ze stron.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków J. M. (zatrudnionego na stanowisku elektromontera) i F. B. (zatrudnionego na stanowisku brygadzisty elektromontera) oraz wnioskodawcy K. S., jako logicznym, spójnym, wzajemnie się uzupełniającym,
a nadto znajdującym potwierdzenie w dowodach z dokumentów. Wynika
z nich w szczególności, w jakim charakterze wnioskodawca pracował
w spornym okresie, jakie czynności wykonywał i co należało do zakresu jego obowiązków.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy K. S. należy uznać za uzasadnione.

Na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U.
z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat -
dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa
(ust. 2 art. 184).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa
w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się: okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 32 ust. 1a pkt 1).

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1,
za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości
dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32).

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43
ze zm.) - pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach określonych w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeśli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ponadto według § 2 ust. 1 cyt. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy
na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat
dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi
do okresów zatrudnienia.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwestia ustalenia,
czy wnioskodawca był zatrudniony, co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych wg stanu na dzień 1 stycznia 1999 r.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że wnioskodawca w okresie od 22 listopada 1971 r. do 8 stycznia 1992 r. był zatrudniony w warunkach szczególnych w Przedsiębiorstwie (...) w P. (z tym, że w okresie od 25 kwietnia 1972 r. do 12 kwietnia 1974 r. – 1 rok, 11 miesięcy i 18 dni - odbywał zasadniczą służbę wojskową, a w okresie od 26 października 1987 r. do 31 grudnia 1989 r. – 2 lata, 2 miesiące i 5 dni - zatrudniony był na budowie eksportowej w NRD), stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku elektromontera.

Wskazane wyżej stanowisko wymienione zostało w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) w wykazie A, Dziale II –
„W energetyce”, poz. 3 – „Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych”, oraz w załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 9 ministra budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy, podległych ministrowi budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach w wykazie A, Dziale V, poz. 1, „Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych”, pkt 4 – „elektromonter instalacji i urządzeń elektroenergetycznych”, pkt 6 – „elektromonter linii kablowych”.

W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w tym również zeznaniami świadków i stron.

W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477 ⁸ i nast. k.p.c.) nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi,
że w sprawach z tego zakresu nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza,
że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty
oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi, w tym także zeznaniami świadków i stron.

Z poczynionych wyżej ustaleń wynika, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał łącznie, co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a tym samym spełnił wszystkie przesłanki niezbędne
do przyznania mu prawa do emerytury w świetle wyżej powołanych przepisów.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca,
w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 18 czerwca 2013 r., a zatem prawo do świadczenia przyznano mu od 1 czerwca 2013 r.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.
w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa orzeczono, jak w sentencji wyroku.