Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Przemyślu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSO Józef Pawłowski

Protokolant: st. sekr. sądowy Ewelina Kowalska

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2014 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy Z. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania Z. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 10 marca 2014 r., znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy Z. K. prawo do emerytury w ustawowej wysokości począwszy od dnia 1 stycznia 2014 r.

Sygn. akt III U 427/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 13 maja 2014 r.

Decyzją z dnia 10 marca 2014 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.odmówił wnioskodawcy Z. K.przyznania emerytury.

W podstawie prawnej powołano art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(t.j. Dz. U. z 2013, poz. 1440 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W uzasadnieniu wskazano, że Zakład odmówił przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy
w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do stażu pracy w szczególnych warunkach uwzględniono okres od 2 marca 1992 r. do 17 czerwca 1998 r. oraz od 23 czerwca 1998 r. do 31 listopada 1998 r. Zakład nie uwzględnił okresu pracy w szczególnych warunkach od 1 kwietnia 1980 r. do 30 kwietnia 1980 r. ze względu na brak właściwego stanowiska powołanego zgodnie z zarządzeniem resortowym.
Do rozpatrzenia okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach zostały uwzględnione jedynie okresy pracy udokumentowane świadectwami pracy w szczególnych warunkach. Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 6 miesięcy; składkowe – 26 lat i 26 dni; łącznie 26 lat, 6 miesięcy i 26 dni, w tym w szczególnych warunkach – 6 lat, 4 miesiące i 3 dni.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył wnioskodawca Z. K..

Wnioskodawca w odwołaniu kwestionował nie uznanie mu pracy
w szczególnych warunkach przez ZUS. Wskazał, że zakład pracy – Spółdzielnia Pracy (...) w J. uległ już likwidacji, a jego pracę mogą poświadczyć powołani świadkowie. Podał również, iż nie uznano mu pracy
na (...) w okresie od 21 sierpnia 1981 r. do 15 sierpnia 1987 r., na którą
to okoliczność przedłożył świadectwo pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu wskazano, że ZUS wydał nową decyzję w dniu 31 marca 2014 r. odmawiającą prawa do emerytury w obniżonym wieku,
w której uwzględnił do stażu pracy w warunkach szczególnych dodatkowo okres pracy na (...) od 21 sierpnia 1981 r. do 15 sierpnia 1987 r. Łącznie uwzględniono do takiego stażu 12 lat, 3 miesiące i 29 dni, natomiast
nie został uwzględniony jako staż w szczególnych warunkach okres od 1 kwietnia 1980 r. do 30 kwietnia 1980 r. oraz od 22 października 1987 r.
do 25 listopada 1991 r., ponieważ nie przedłożono odpowiednich dokumentów, a z tych przedłożonych nie wynika, że wnioskodawca wykonywał prace w szczególnych warunkach. Ponadto wskazano,
że wnioskodawca spełnił warunek wieku, w dniu 3 listopada 2013 r. osiągnął 60 lat, nie przystąpił do OFE, wykazał staż co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych na dzień 1 stycznia 1999 r. Spornym natomiast jest staż pracy w warunkach szczególnych. Wnioskodawca
na okres od 1 kwietnia 1980 r. do 30 kwietnia 1980 r. przedłożył świadectwo pracy w szczególnych warunkach wystawione 9 lipca 2002 r. przez Syndyka Masy Upadłości, z którego wynika, że w w/w okresie wykonywał bejcowanie nasion jako pracownik sezonowy. Syndyk wskazał w tym dokumencie,
że wnioskodawca wykonywał prace na stanowisku wymienionym w wykazie A, Dziale IV, poz. 40, pkt 4 zarządzenia nr 16 (...) z 31 marca 1986 r. Ponadto w aktach zalega ogólne świadectwo pracy wystawione również przez Syndyka – bez daty wystawienia, z którego wynika, że wnioskodawca był pracownikiem fizycznym kampanijnym. Ponieważ obydwa dokumenty nie są ze sobą spójne, a także na wskazanym stanowisku zarządzenia resortowego wykonywane były zupełnie inne prace, dlatego nie można było uznać,
że wnioskodawca udowodnił wykonywanie pracy w szczególnych warunkach w spornym okresie. Na okres pracy w Spółdzielni Pracy (...) od 22 października 1987 r. do 25 listopada 1991 r. wnioskodawca nie przedłożył świadectwa pracy w szczególnych warunkach, natomiast w aktach zalega ogólne świadectwo pracy wystawione 25 listopada 1991 r. przez pracodawcę, z którego wynika, że w w/w okresie wnioskodawca zatrudniony był na stanowisku operatora pras i walcownika. Ponadto wnioskodawca przedłożył kopie dokumentów z akt osobowych, które potwierdzają tylko zajmowane stanowisko, natomiast brak w nich jakiejkolwiek informacji na temat rodzaju wykonywanej pracy.

Sąd Okręgowy w Przemyślu – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. K., ur. (...), w dniu 30 stycznia 2014 r. złożył wniosek o emeryturę, zaznaczając w nim, że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Do wniosku dołączył
m.in.: dwa świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze z dnia 5 listopada 2013 r. wystawione przez Zakłady (...) S.A. w upadłości w J.,
z których wynika, że wnioskodawca był zatrudniony w tym zakładzie pracy
w warunkach szczególnych w okresie od 2 marca 1992 r. do 17 czerwca 1998 r. oraz od 23 czerwca 1998 r. do 30 listopada 1998 r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku dziewiarza falowarek płaskich; dokumentację z akt osobowych z okresu zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) w J. – umowy o pracę, angaż,
z których wynika, że wnioskodawca od dnia 22 października 1987 r. był zatrudniony w Zakładzie Produkcji (...) na stanowisku operatora pras, w pełnym wymiarze czasu pracy. Z dniem 30 sierpnia 1988 r. został skierowany na okres 2 tygodni do przeszkolenia na stanowisku walcownika i następnie na podstawie umowy o pracę z dnia 3 października 1988 r. zostały mu powierzone obowiązki walcownika w pełnym wymiarze czasu pracy.

W aktach organu rentowego zalega również dokumentacja, z której wynika w szczególności, że: w okresie od 21 sierpnia 1981 r. do 15 sierpnia 1987 r. był on zatrudniony w (...) na stanowisku konduktora, a następnie kierownika pociągu; w okresie od 22 października 1987 r. do 25 listopada 1991 r. był on zatrudniony w Spółdzielni Pracy (...) w J., w pełnym wymiarze czasu pracy.

Na podstawie zgromadzonej w sprawie dokumentacji, decyzją z dnia 10 marca 2014 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 6 miesięcy; składkowe – 26 lat i 26 dni; łącznie 26 lat, 6 miesięcy i 26 dni, w tym w szczególnych warunkach – 6 lat, 4 miesiące i 3 dni. Do stażu pracy w szczególnych warunkach uwzględniono okres od 2 marca 1992 r. do 17 czerwca 1998 r. oraz od 23 czerwca 1998 r. do 31 listopada 1998 r.

Następnie zaś decyzją z dnia 31 marca 2014 r. ZUS ponownie odmówił wnioskodawcy przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 6 miesięcy; składkowe – 26 lat i 26 dni; łącznie 26 lat, 6 miesięcy i 26 dni, w tym w szczególnych warunkach – 12 lat, 3 miesiące i 29 dni. Do stażu pracy w szczególnych warunkach uwzględniono okres od 21 sierpnia 1981 r. do 15 sierpnia 1987 r., od 2 marca 1992 r.
do 17 czerwca 1998 r. oraz od 23 czerwca 1998 r. do 31 listopada 1998 r.

Dowód – akta organu rentowego:

- wniosek o emeryturę z dnia 30.01.2014 r.,

- świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, świadectwa pracy,

- dokumentacja z akt osobowych z okresu zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) w J. – umowy o pracę, angaż,

- decyzja ZUS z dnia 10.03.2014 r., z dnia 31.03.2014 r.

Ponadto Sąd ustalił, że wnioskodawca był zatrudniony w Spółdzielni Pracy (...) w J., na podstawie umowy
o pracę w okresie od 22 października 1987 r. do 25 listopada 1991 r.

Początkowo wnioskodawca pracował jako operator pras. Pobierał surową gumę, którą później ciął w kawałki i wkładał je w odpowiedniej formie do pieca, a z tego wytwarzane były różne wyroby – osłony przeciwbłotne, dywaniki do samochodu F. (...), kółka do taczek.

W trakcie pracy w charakterze operatora pras wnioskodawca został skierowany na szkolenie przygotowujące do pracy na stanowisku walcownika. Na to stanowisko został przeniesiony w dniu 3 października 1988 r.

Wnioskodawca jako walcownik zajmował się wytwarzaniem od podstaw surowej mieszanki gumowej, przeznaczonej do wyrobu kółek do taczek, ochraniaczy do roweru, osłon przeciwbłotnych. Była ona wytwarzana przy użyciu walcarki, z takich surowców jak: kauczuk, biel cynkowa, przyśpieszacz N, przyśpieszacz T, przyśpieszacz DM, stabilizator AR, kreda, sadza aktywna, półaktywna, oleje.

Wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wnioskodawcy z tytułu pracy wydawane było mleko.

Dowód:

- zeznania świadka I. T.,

- zeznania świadka E. H.,

- przesłuchanie wnioskodawcy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów
z dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego, których domniemanie prawdziwości wynika z art. 244 i nast. k.p.c., a ponadto ich wiarygodność nie została obalona przez żadną ze stron.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków I. T. i E. H., a także wnioskodawcy Z. K., jako logicznym, spójnym, wzajemnie się uzupełniającym. Wynika z nich jednoznacznie, co należało
do obowiązków wnioskodawcy w okresie zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) w J..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy Z. K. należy uznać
za uzasadnione.

Na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U.
z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego
w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat -
dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2 art. 184).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się: okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 32 ust. 1a pkt 1).

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1,
za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości
dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32).

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy
na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Na podstawie § 3 rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany
do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat
dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi
do okresów zatrudnienia.

Zgodnie z § 4 rozporządzenia pracownik, który wykonywał pracę
w szczególnych warunkach określonych w wykazie A, nabywa prawo
do emerytury, jeśli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach, o których mowa w ust. 1, zalicza się także okresy pracy górniczej w rozumieniu przepisów
o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz okresy zatrudnienia na kolei w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin, a także okresy pracy lub służby, o których mowa
w § 5-10 (§ 4 ust. 3).

Poza sporem pozostaje w przedmiotowej sprawie, że wnioskodawca Z. K. ukończył 60 lat w dniu (...), nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i wykazał 25 lat okresów składkowych
i nieskładkowych.

Organ rentowy ostatecznie uznał, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymuje się stażem ubezpieczeniowym w wymiarze: okresy nieskładkowe – 6 miesięcy; składkowe – 26 lat i 26 dni; łącznie 26 lat, 6 miesięcy i 26 dni, w tym w szczególnych warunkach – 12 lat, 3 miesiące i 29 dni. Do stażu pracy w szczególnych warunkach uwzględniono okres od 21 sierpnia 1981 r. do 15 sierpnia 1987 r. z tytułu zatrudnienia w (...), od 2 marca 1992 r. do 17 czerwca 1998 r. oraz od 23 czerwca 1998 r. do 31 listopada 1998 r. z tytułu zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. w J..

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało ponadto,
że wnioskodawca był zatrudniony w warunkach szczególnych
w Spółdzielni Pracy (...) w J., w okresie od 22 października 1987 r. do 25 listopada 1991 r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jako operator pras i walcownik.

Z dokumentacji z akt osobowych zalegającej w aktach organu rentowego wynika, że wnioskodawca od dnia 22 października 1987 r. został zatrudniony w Zakładzie Produkcji (...) na stanowisku operatora pras, w pełnym wymiarze czasu pracy. Z dniem 30 sierpnia 1988 r. został skierowany na okres 2 tygodni do przeszkolenia na stanowisku walcownika, ale dopiero na podstawie umowy o pracę z dnia 3 października 1988 r. zostały mu powierzone obowiązki walcownika w pełnym wymiarze czasu pracy. Praca wnioskodawcy związana była z produkcją różnych wyrobów – osłon przeciwbłotnych, dywaników do samochodu F. (...), kółek do taczek z gumy, kauczuku.

Wskazane wyżej stanowiska, mając na uwadze rodzaj wykonywanych przez wnioskodawcę prac, wymienione zostały w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) w wykazie A, Dziale IV –
„W chemii”, poz. 20 – Produkcja i przetwórstwo kauczuku oraz produkcja surowców, półproduktów i środków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa kauczuku”, poz. 21 – Produkcja i przetwórstwo wyrobów gumowych, ebonitowych oraz półproduktów i środków pomocniczych do tych wyrobów; produkcja sadzy” oraz w załączniku nr 1
do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego w wykazie A, Dziale IV, poz. 20, pkt 6 – „operator pras”, poz. 13 – „walcownik”; poz. 21, pkt 15 – „operator pras”, pkt 19 – „walcownik”.

W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w tym również zeznaniami świadków i stron.

W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477 ⁸ i nast. k.p.c.) nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi, że w sprawach z tego zakresu nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza, że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi, w tym także zeznaniami świadków i stron.

Z poczynionych wyżej ustaleń wynika, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał łącznie, co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a tym samym spełnił wszystkie przesłanki warunkujące przyznanie mu prawa do emerytury na podstawie wyżej powołanych przepisów prawa.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W niniejszej sprawie wnioskodawca wszystkie przesłanki do nabycia świadczenia spełnił od dnia 1 stycznia 2014 r., a więc od miesiąca zgłoszenia wniosku emerytalnego.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa orzeczono, jak w sentencji wyroku.