Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Przemyślu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Anna Kicman

Protokolant starszy sekretarz sądowy Ewelina Kowalska

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2016 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy A. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania A. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 15 kwietnia 2016 r., znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy A. P. prawo do emerytury począwszy od dnia 4 kwietnia 2016 r.

Sygn. akt III U 394/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 29 czerwca 2016 r.

Decyzją z dnia 15 kwietnia 2016 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy A. P. prawa do emerytury.

W podstawie prawnej powołano art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2015, poz. 748 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W uzasadnieniu wskazano, że Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy składkowe – 23 lata; uzupełniające-rola – 2 lata 8 miesięcy i 17 dni; łącznie – 25 lat.

Okres pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział L. z siedzibą w O. od dnia 1 października 1976 r. do 31 grudnia 1991 r. nie został zaliczony do pracy w szczególnych warunkach, ponieważ na podstawie dokumentacji osobowej brak było możliwości, aby jednoznacznie ustalić, że wnioskodawca wykonywał pracę
w szczególnych warunkach.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył w dniu 13 maja 2016 r. wnioskodawca A. P. wskazując, iż nie zgadza się z decyzją ZUS-u
z dnia 15 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca podniósł, że w okresie od
1 października 1976 r. do 31 grudnia 1991 r. pracował w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział L.
z siedzibą w O. w warunkach szczególnych- w warunkach zapylenia. Na udowodnienie powyższych okoliczności ubezpieczony przedstawił kserokopię zaświadczenia z dnia 30 grudnia 1992 r. oraz dwóch świadków M. G. i W. N..

W odpowiedzi na odwołanie ZUS O/R. wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu wskazano w szczególności, że wnioskodawca wiek 60 lat osiągnął w dniu (...)r.; oświadczył, że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Ponadto wnioskodawca na dzień
1 stycznia 1999 r. wykazał łącznie 25 lat okresów składkowych
i nieskładkowych; Nie wykazał natomiast 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł, że do wniosku o emeryturę nie zostało przedłożone świadectwo pracy w szczególnych warunkach, wnioskodawca przedłożył jedynie ogólne świadectwo pracy wystawione
w dniu 30 grudnia 1991 r., z którego wynika, że pracował na stanowisku robotnika wykwalifikowanego magazynu nasion czystych. Wnioskodawca przedłożył również dokumentacje z akt osobowych, z której wynika,
że zatrudniony był na stanowiskach robotnika, pracownika (...) i robotnika magazynowego. Ponadto z przedłożonych angaży wynika, że ubezpieczony otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szkodliwych, przy czym stawka ustalona była za godzinę takiej pracy i brak jest informacji za ile godzin wypłacono wnioskodawcy ten dodatek. Z zakresu czynności robotnika wynika, że wykonywał zadania przy suszeniu i czyszczeniu nasion, znakowaniu opakowań oraz przy rozładunku nasion. Z przedłożonych dokumentów nie wynika natomiast, czy wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze wykonywał prace w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy w Przemyślu ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca A. P., ur. (...), w dniu
6 kwietnia 2016 r. złożył wniosek o emeryturę, oświadczając w nim, że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Na potwierdzenie okresów ubezpieczenia oraz charakteru zatrudnienia odwołał się do dokumentacji rentowej i kapitałowej, ponadto przedłożył dokumentację potwierdzającą pracę w gospodarstwie rolnym ojca.

Na podstawie zgromadzonej dokumentacji, decyzją z dnia 15 kwietnia 2016 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy A. P. prawa do emerytury.

Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy składkowe – 23 lat; uzupełniające-rola – 2 lata, 8 miesięcy i 17 dni; łącznie – 25 lat.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział L. z siedzibą w O. od dnia 1 października 1976 r. do 31 grudnia 1991 r, ponieważ na podstawie dokumentacji osobowej brak było możliwości, aby jednoznacznie ustalić, że wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Dowód – akta emerytalne wnioskodawcy:

- wniosek o emeryturę z dnia 6 kwietnia 2016 r.,

- dokumenty potwierdzające okresy składkowe, nieskładkowe oraz uzupełniające,
a także dokumenty potwierdzające wysokość uzyskanego wynagrodzenia,

- decyzja ZUS z dnia 15 kwietnia 2016 r.

Ponadto Sąd ustalił, że wnioskodawca był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział L.
z siedzibą w O. w okresie od dnia 1 października 1976 r. do dnia 31 grudnia 1991 r. Ze znajdujących się w aktach osobowych angaży z ww. okresu wynika, że wnioskodawca był zatrudniony na następujących stanowiskach: robotnik, pracownik/robotnik magazynowy, robotnik wykwalifikowanego magazynu nasion czystych. Zakład, który zatrudniał ubezpieczonego zajmował się przerabianiem, w zależności od pory roku, zbóż, traw, nasion motylkowych, ziemniaków. Praca wnioskodawcy polegała na przyjmowaniu (wyładunku), suszeniu, czyszczeniu i załadunku nasion. Przyjęte nasiona przesypywane były do zbiorników w celu przeprowadzenia analizy laboratoryjnej. Po badaniu nasiona były suszone w suszarni elektrycznej lub spalinowej. Praca wnioskodawcy przy suszeniu polegała na obsłudze taśmociągów, które podawały nasiona na suszarnie oraz na ładowaniu węgla do pieca w przypadku suszarni spalinowej. Po wysuszeniu nasiona były transportowane do zbiornika w celu oczyszczenia. Czyszczenie polegało na obsłudze maszyny czyszczącej, między innymi włożeniu odpowiedniego sita, wyczyszczeniu maszyny. Po czyszczeniu, nasiona przesypywano do worków, które były wiązane, metkowane i układane na paletach. Ponadto po uzyskaniu w 1978 r. uprawnień operatora wózka widłowego wnioskodawca transportował palety z workami do magazynu nasion czystych. Przerobione produkty wysyłane były przeważnie do Państwowych Gospodarstw Rolnych, Igloopoli, rolników indywidualnych jako materiał siewny lub na paszę.

Wnioskodawca z tytułu zatrudnienia otrzymywał posiłki regeneracyjne w postaci zupy, wyrobów mlecznych oraz dostawał dodatek za pracę
w warunkach szkodliwych.

Na wyżej wskazanych stanowiskach wnioskodawca pracował stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dowód:

- dokumentacja zawarta w aktach osobowych wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział L. z siedzibą w O.,

- kserokopia zaświadczenia z dnia 30 grudnia 1992 r., k. 3

- zeznania świadka M. G., k. 24v

- zeznania świadka P. N., k. 24v

- przesłuchanie wnioskodawcy, k. 24v

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach emerytalnych wnioskodawcy oraz w aktach osobowych wnioskodawcy, których domniemanie prawdziwości wynika z art. 244 i nast. k.p.c., a ich wiarygodność nie została obalona przez żadną ze stron.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków M. G.
i P. N. oraz wnioskodawcy A. P., jako logiczne, spójne, wzajemnie się uzupełniające. Wynika z nich jednoznacznie charakter zatrudnienia, zajmowane stanowiska pracy, rodzaje powierzonych wnioskodawcy obowiązków w spornym okresie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział L.
z siedzibą w O.. Charakter zatrudnienia wnioskodawcy w spornym okresie został jednoznacznie potwierdzony w toku prowadzonego w sprawie postępowania dowodowego, na podstawie dowodów osobowych z zeznań świadków i wnioskodawcy. Zwrócić należy uwagę na fakt, że wnioskodawca w związku z charakterem swojego zatrudnienia otrzymywał posiłki regeneracyjne oraz dodatek za pracę w warunkach szkodliwych, co wynika
z kartoteki zatrudnienia, a więc pracodawca traktował go jako pracownika zatrudnionego w warunkach szczególnych. Zapisy w angażach nie mogą przesądzać o tym, iż Sąd w oparciu o inne dowody zgromadzone w toku postępowania nie może przyjąć, iż pracownik faktycznie wykonywał inne czynności, niż wynikające z angaży.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy A. P. należy uznać za uzasadnione.

Na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U.
z 2016 r. poz. 887) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa
(ust. 2 art. 184).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa
w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32).

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach określonych w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeśli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ponadto według § 2 ust. 1 cyt. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy
na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia.

Bezspornym jest, iż wnioskodawca w dniu 4 kwietnia 2016 r. ukończył 60 lat; we wniosku o emeryturę zawarł oświadczenie, iż nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego; a ponadto wykazał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany okres zatrudnienia wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzn.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była natomiast kwestia ustalenia, czy wnioskodawca był zatrudniony, co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że wnioskodawca był zatrudniony w warunkach szczególnych w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział L. z siedzibą w O. w okresie od dnia 1 października 1976 r. do dnia 31 grudnia 1991 r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty (prace załadunkowe, wyładunkowe, suszenie, czyszczenie).

Stanowiska zajmowane przez wnioskodawcę wymienione zostały
w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) w wykazie A, dziale X – „W rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym”, poz. 10 – „Prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty” oraz w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
w wykazie A, dziale X, poz. 10, pkt 2 – „czyszczarniany”, pkt 3 – „pakowacz przetworów zbożowo-mącznych na urządzeniach tradycyjnych”, pkt 4 „agregatowy czyszczenia i rozdrabniania ziarna”, pkt 7 – „robotnik za i wyładunkowy zbóż, przetworów zbożowych komponentów paszowych i pasz”, pkt 9 – „robotnik pomocniczy- renowator opakowań zbóż i przetworów zbożowych”.

Podkreślenia wymaga, że to nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale zakres faktycznie wykonywanej przez ubezpieczonego pracy decyduje o uznaniu jej za pracę w warunkach szczególnych (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 marca 2009 r. I PK 194/08, OSNP 2010/23-24/281; Sąd Apelacyjny w Rzeszowie z dnia 15 lipca 2015 r., III AUa 270/15, LEX nr 1768713).

W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w tym również zeznaniami świadków i stron.

W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477 ⁸ i nast. k.p.c.) nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi, że w sprawach z tego zakresu nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza, że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi, w tym także zeznaniami świadków i stron.

Z poczynionych wyżej ustaleń wynika, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych,
a tym samym spełnił wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania mu prawa do emerytury w świetle wyżej powołanych przepisów.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W niniejszej sprawie wnioskodawca wszystkie przesłanki do nabycia świadczenia spełnił od dnia (...)r., a więc od ukończenia 60 lat życia.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.
w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa orzeczono, jak w sentencji wyroku.