Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

III U 1441/13 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Przemyślu z 2014-01-13

Sygn. akt III U 1441/13

W Y R O K
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Anna Kicman

Protokolant st. sekr. sądowy Katarzyna Maziarczyk - Kotwica

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2014 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy S. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania S. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 8 listopada 2013 r., znak:(...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt III U 1441/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 13 stycznia 2014 r.

Decyzją z dnia 8 listopada 2013 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy S. G. przyznania emerytury.

W podstawie prawnej powołano art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W uzasadnieniu wskazano, że Zakład odmówił przyznania emerytury, ponieważ do dnia 1 stycznia 1999 r. nie został udowodniony wymagany
15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 1 miesiąca i 7 dni; składkowe – 27 lat, 7 miesięcy i 7 dni; łącznie 27 lat, 8 miesięcy i 14 dni. Jednocześnie poinformowano, że do stażu pracy w szczególnych warunkach nie przyjęto okresów zatrudnienia od 1 września 1970 r. do 23 czerwca 1971 r., od 1 września 1971 r. do 24 czerwca 1972 r. oraz od 14 sierpnia 1972 r. do 10 czerwca 1974 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...), tj. 3 lata, 5 miesięcy i 15 dni; od 17 czerwca 1974 r. do 31 grudnia 1998 r. w Spółdzielni (...), tj. 24 lata, 6 miesięcy i 17 dni, ponieważ wnioskodawca nie przedłożył świadectw pracy potwierdzających wykonywanie zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze, jak również wnioskodawca nie przedłożył dokumentacji dodatkowej, akt osobowych potwierdzających wykonywanie prac w szczególnych warunkach.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył wnioskodawca S. G..

Na uzasadnienie swojego stanowiska podał, że zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 31 października 2002 r. pracował w Spółdzielni (...) w P. od 17 czerwca 1974 r. do 31 października 2002 r. Praca jego polegała na przewożeniu towarów wózkiem silnikowym, jako robotnik magazynowy i była to praca w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie
i podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji, podnosząc, że wnioskodawca w dniu 29 maja 2013 r. złożył wniosek o emeryturę wcześniejszą z tytułu pracy w warunkach szczególnych; we wniosku zawarł oświadczenie, że nie jest członkiem OFE; na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił 27 lat, 8 miesięcy i 14 dni okresów składkowych
i nieskładkowych, co pozwala na przyjęcie, że posiada wymagany ogólny staż pracy, tj. 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Wnioskodawca nie przedłożył jednak żadnych dokumentów potwierdzających zatrudnienie
w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy w Przemyślu – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca S. G., ur. (...), w dniu 29 maja 2013 r. złożył wniosek o emeryturę zaznaczając w nim, iż nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

W aktach rentowych wnioskodawcy zalega dokumentacja poświadczająca przebieg zatrudnienia wnioskodawcy, z której wynika
m.in., że: był on zatrudniony w Spółdzielni (...) Zakład Pracy (...) w P. w okresie od 17 czerwca 1974 r. do 31 października 2002 r., w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowiskach robotnika magazynowego i murarza budowlanego z p.o. robotnika magazynowego.
W punkcie 8 świadectwa pracy z października 2002 r. pracodawca wskazał, że wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze od 17 czerwca 1974 r. do 31 października 2002 r. na stanowisku robotnika magazynowego – Prace wymienione w Dziale VIII, Wykazu A – „W transporcie i łączności” oraz w zarządzeniu Nr 64 Ministra Komunikacji.

W rezultacie na podstawie całości zgromadzonej w sprawie dokumentacji ZUS wydał zaskarżoną decyzję z dnia 8 listopada 2013 r.

Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 1 miesiąca i 7 dni; składkowe – 27 lat, 7 miesięcy
i 7 dni; łącznie 27 lat, 8 miesięcy i 14 dni.

Dowód – akta emerytalne wnioskodawcy:

- wniosek o emeryturę z dnia 29.05.2013 r.,

- kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych,

- świadectwo pracy z października 2002 r. wydane przez Spółdzielnię (...) w Likwidacji Zakład Pracy (...) w P.,

- zaskarżona decyzja ZUS z dnia 8.11.2013 r.

Ponadto Sąd ustalił, że wnioskodawca S. G. był zatrudniony w Spółdzielni (...) w P. w okresie od 17 czerwca 1974 r. do 31 października 2002 r. Spółdzielnia zajmowała się produkcją etykiet, pudełek, opakowań, tektur. W magazynie składowane były materiały potrzebne do produkcji ww. wyrobów.

Od samego początku zatrudnienia wnioskodawca pracował
w magazynie, gdzie jeździł wózkiem widłowym – spalinowym, przewożąc towary na dział produkcji – papier do produkcji – bele po 500-600 kg, farby, lakiery. Wydawał towar z magazynu, ale także jeżeli został przywieziony towar do zakładu pracy, to musiał rozładować samochód, wagony. Dodatkowo zwoził odpady czy ścinki pozostające z produkcji z rampy pod wiatę, gdzie je składował.

W magazynie pracował kierownik M. M. (1), robotnik magazynu i pomocnik. Kierownik prowadził dokumentację, wydawał dyspozycje. Pomocnik w magazynie pomagał liczyć ryzy papieru, pomagał przygotować materiały do produkcji.

W magazynie unosił się dym, opary wydzielane przez wózek widłowy, pomieszczenie nie było odpowiednio wentylowane, były tylko trzy otwory
w dachu.

Wnioskodawca był członkiem Spółdzielni. Członkiem został po okresie kandydackim, tj. po około 3 miesiącach od zatrudnienia. Z tytułu członkostwa były wypłacane dywidendy dla każdego członka Spółdzielni, uzależnione od wypracowania przez Spółdzielnię zysku.

Wnioskodawca jako robotnik magazynowy miał najniższe wynagrodzenie. Domagał się przyznania mu wyższej stawki. Stąd
też pracodawca przypisał mu stanowisko „murarza budowlanego
z p.o. robotnika magazynowego”, ale wnioskodawca przez cały czas faktycznie pracował jako robotnik magazynowy.

Dowód:

- akta osobowe wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w SI Praca w P.,

- zeznania świadka M. M. (2),

- zeznania świadka M. K.,

- przesłuchanie wnioskodawcy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów
z dokumentów zgromadzonych w aktach emerytalnych wnioskodawcy
oraz aktach osobowych wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w Spółdzielni (...) w P., których domniemanie prawdziwości wynika z art. 244 i nast. k.p.c., a ponadto ich wiarygodność nie została obalona przez żadną ze stron.

Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanych w sprawie świadków M. M. (2) i M. K. oraz wnioskodawcy S. G., jako spójnym, logicznym, wzajemnie się uzupełniającym. Wynika z nich,
na jakim stanowisku oraz przy jakich pracach był zatrudniony wnioskodawca w Spółdzielni (...) w P..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy S. G. należy uznać za nieuzasadnione.

Na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(t.j. Dz. U.
z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat -
dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa
oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2 art. 184).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. będącym pracownikami, o których mowa
w ust. 2-3 zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym, niż określony w art. 27 pkt 1 ustawy (co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat
dla mężczyzn).

Przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się: okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 32 ust. 1a pkt 1).

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32).

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
(Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
(Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43
ze zm.) - pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach określonych w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeśli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ponadto według § 2 ust. 1 cyt. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy
na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat
dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi
do okresów zatrudnienia.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwestia ustalenia, czy wnioskodawca był zatrudniony co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 1 miesiąca i 7 dni; składkowe – 27 lat, 7 miesięcy i 7 dni; łącznie 27 lat, 8 miesięcy i 14 dni.

Wnioskodawca domagał się, aby uznać za pracę w warunkach szczególnych okres zatrudnienia w Spółdzielni (...)
w P. od dnia 17 czerwca 1974 r. do dnia. 31 października 2002 r., gdzie pracował jako robotnik magazynowy.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało jednak, że sporny, a wnioskowany przez S. G. okres nie może zostać uznany za pracę w warunkach szczególnych.

Podkreślić należy, iż Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 czerwca 2011 r., I UK 393/10, stwierdził, że prawo do emerytury w wieku niższym od powszechnego z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze jest ściśle związane z szybszą utratą zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny charakter pracy. Praca taka, świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też wykonująca ją osoba ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni. Prawo to stanowi przywilej
i odstępstwo od zasady wyrażonej w art. 27 ustawy z 1998 r. o emeryturach
i rentach z FUS, a zatem regulujące je przepisy należy wykładać w sposób gwarantujący zachowanie celu uzasadniającego to odstępstwo.

Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy)
w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Decydującą rolę w analizie charakteru pracy ubezpieczonego
z punktu widzenia uprawnień emerytalnych ma zatem możliwość jej zakwalifikowania pod którąś z pozycji wymienionych w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
.

Podobnie w wyroku z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10, Sąd Najwyższy wskazał, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje
taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej
za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Decydującą rolę w analizie charakteru pracy ubezpieczonego
z punktu widzenia uprawnień emerytalnych ma zatem możliwość jej zakwalifikowania pod którąś z pozycji wspomnianego załącznika
do rozporządzenia Rady Ministrów.

W świetle powyższych rozważań nie może budzić wątpliwości, że praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie)
i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze
.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego należy przyjąć, że wnioskodawca w spornym okresie nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze zatrudnienia w szczególnych warunkach pracy, bowiem
stanowisko robotnika magazynowego nie zostało wymienione w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, ani też w wydanym przez właściwego ministra zarządzeniu resortowym.

Pracodawca również nie wydał wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a jedynie w ogólnym świadectwie pracy z października 2002 r. wskazał w jego punkcie 8,
że wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze od 17 czerwca 1974 r. do 31 października 2002 r. na stanowisku robotnika magazynowego – Prace wymienione w Dziale VIII, Wykazu A – „W transporcie i łączności” oraz w zarządzeniu Nr 64 Ministra Komunikacji. Dodać przy tym należy, że zarządzenie Ministra Komunikacji nie ma zastosowania do Spółdzielni (...) w P., więc zostało ono błędnie powołano.

Ponadto Sąd odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, ponieważ nie był on pracownikiem pracującym w szczególnych warunkach. Wnioskodawca był członkiem Spółdzielni.

Podkreślić bowiem trzeba, że zgodnie z ugruntowanym we wskazanym zakresie stanowiskiem judykatury okres zatrudnienia w spółdzielni produkcyjnej nie jest zaliczany do pracy w szczególnych warunkach wymaganych do uzyskania wcześniejszej emerytury. Jej członek nie jest bowiem pracownikiem, a tylko on ma prawo do takiego świadczenia
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2012 r., I UK 384/11, LEX nr 1212661; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 4 września 2013 r.,
III AUa 1835/12, LEX nr 1372301; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 16 stycznia 2013 r., III AUa 752/12, LEX nr 1271807; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 kwietnia 2013 r., III AUa 1450/12;).

Z poczynionych ustaleń wynika więc, że na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca nie wykazał co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a tym samym nie spełnia przesłanki niezbędnej do przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury, na podstawie wyżej powołanych przepisów.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oraz
w oparciu o powołane wyżej przepisy prawa, należało orzec, jak w sentencji wyroku.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Elżbieta Sadowska-Frączak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Przemyślu
Data wytworzenia informacji: